Azotsuz Öz Maddeler Tayini (Kurumadde + Protein + Selüloz + Kül + Yağ)
Organik maddeler, ham kül analizleri sırasında kuru maddenin yanan kısmıdır. Yemler, organik maddelerin sindirilebilirliği arttığı takdirde yoğun yem özelliği, azaldığı durumda da kaba yem özelliği kazanmaktadır. Kaba yemler sindirim sisteminde fiziksel doluluk sağlamakta ve bu şekilde hayvanda tokluk hissi uynadırmaktadır. Organik maddeyi oluşturan temel besin maddeleri, proteinler, yağlar, selüloz ve azotsuz öz maddelerdir. Toplam yem miktarından, ham kül analizi ile elde edilen değer çıkartıldığı takdirde, geriye sadece yemin organik madde miktarı kalmaktadır.
Toplam kuru madde miktarından ham protein, ham yağ, ham selüloz ve ham kül toplamı çıkarılacak olursa azotsuz öz madde miktarı elde edilmiş olmaktadır.
Bir başka anlatım ile azotsuz öz madde, proteinlerin doğasında olmayan nitrojenli maddedir. Yemlerin analiz yöntemlerine göre tespit edilen kül, protein, yağ, selüloz ve rutubet oranlarının toplamı 100’den çıkarılarak elde edilen ve genelde nişasta ve şeker gibi karbonhidratlardan oluşan, fakat başka maddeleri de içine alabilen maddeler grubudur.
Laboratuvarlarda bir yandan alımı yapılan yem hammaddelerinin, bir yandan da üretimi yapılan karma yemlerin kalite kontrolleri açısından önemli olan besin değerleri analizleri yapılmaktadır. Üretim sırasında veya üretimden sonra yapılan bu analizler, ilgili yasal düzenlemelere uygun şekilde yapılmaktadır. Analiz yöntemleri, yeni gelişmeler ve teknolojik cihazlara bağlı olarak sürekli olarak güncellenmektedir.
2010 yılında yayınlanan Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, gıda ve yem güvenilirliğini sağlamak, halk sağlığı, bitki ve hayvan sağlığını kollamak, hayvan ıslahı ve refahını temin etmek ve tüketici menfaatleri ile birlikte çevrenin korunmasını sağlamak amacı ile çıkarılmıştır.
Laboratuvarlarda, kimyasal testler kapsamında azotsuz öz maddeler tayini çalışmalarında bu yasal düzenlemeler de dikkate alınmaktadır. Ayrıca çalışmalar sırasında yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara uyulmaktadır.