Brüt ve net olarak ağırlık ve gramaj kontrolleri, orijinal ambalajlı ürünlerde yapılmaktadır ve bu çalışmalarda yayınlanmış ürün standartları ve bu ürünler ile ilgili çıkarılmış tebliğ hükümleri esas alınmaktadır.

Genel olarak gıda ürünlerinin, içinde bulundukları kap veya ambalajı ile birlikte tartıldıklarında ölçülen değer brüt ağırlıktır. Bu kap veya ambalajın içinde bulunan gıda maddesinin ağırlığı ise net ağırlıktır. Brüt ağırlık ile net ağırlık arasındaki farka dara denmektedir. Dara kabaca gıda maddesinin içinde bulunduğu kabın ağırlığıdır.

Gramaj ifadesi daha çok ekmek ve kağıt için kullanılan bir ağırlık ölçüsü ifadesidir. Günlük yaşamda sıkça duyulan emkeğin gramajı ifadesi, fırınların ekmek yaparken uymaları gereken ağırlığı ifade etmektedir.

Gıda üretici firmaları ürünlerin üzerinde net ağırlıklarını yazmak zorundadır. Tüketiciye ürün özellikleri ile ilgili her türlü bilgiyi vermek zorunda olan firmalar, ürünün net ağırlığını veya gramajını açıkça ambalajının üzerinde göstermek zorundadır. Ayrıca bu bilginin doğru olmasından ve tüketiciyi yanıltmamasından sorumludurlar.

Gıda analizleri kapsamında gerçekleştirilen fiziksel analizler arasında yer alan ağırlık kontrolü (brüt ve net ağırlık, gramaj) işlemleri, eğer yerli ve yabancı akreditasyon kuruluşlarından TS EN ISO/IEC 17025 standardı esaslarına göre akredite olan laboratuvarlarda yapılırsa, sonuçlar daha tarafsız ve güvenilir olacağı için tüketici memnuniyeti açısından önemlidir.

Sözü edilen laboratuvarlar, dünyanın her yerinde kabul gören test yöntemlerine ve test kriterlerine uymakta, bilimsel araştırmaları takip etmekte ve çalışmalarında yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartları uygulamaktadır. Ağırlık kontrolü (brüt ve net ağırlık, gramaj) çalışmaları yapılırken esas alınan standartlardan birkaçı şunlardır:

• TS 5000 Ekmek
• TS 2383 Bisküvi
• TS 8444 Lokum

Sözü edilen laboratuvarlarda ölçümler ve kontroller hassas cihazlar kullanılarak deneyimli çalışanların gözetiminde yapılmaktadır.